Tijdelijke huisvesting met duurzame kwaliteit
De gemeente Lochem heeft de locatie Smitskamp (Gorssel) geselecteerd voor de bouw van 35 tijdelijke woningen. Deze woningen zijn bedoeld voor Oekraïense vluchtelingen en mensen die met spoed woonruimte nodig hebben. Aan ons werd gevraagd een stedenbouwkundig plan en beeldkwaliteitsplan te maken voor deze ontwikkeling en dit in nauwe samenwerking met alle betrokken partijen vorm te geven. Samen met de klankbordgroep hebben we gewerkt aan een visie die de nadruk legt op een duurzame insteek, het bevorderen van de sociale interactie intern en extern en een naadloze integratie in het omringende landschap.
"Het creëren van een groene, klimaatvriendelijke plek waar gezinnen zich veilig, verbonden en echt thuis kunnen voelen."
Omdat het project een tijdelijk karakter heeft en in principe voor 10 jaar bedoeld is hebben goed nagedacht welke ruimtelijke ingrepen nodig zijn. Ons doel was een gastvrije, groen woonomgeving te creëren voor kwetsbare groepen, waaronder veel gezinnen met jonge kinderen. In het plan wordt ingezet op woningen van hout die naadloos in het landschap opgaan. Rondom de woningen wordt zoveel mogelijk collectieve ruimte gemaakt en krijgt het landschap vrij spel om tussen de woningen door te bewegen. De woningen zijn zo georiënteerd dat sociale interactie wordt gestimuleerd en ook de interactie met het landschap wordt versterkt. Centraal in het plan worden speelaanleidingen toegevoegd en is er ruimte voor bewoners om samen te komen.
‘Het stedenbouwkundig plan brengt duurzaamheid, sociale cohesie en het landschap met elkaar in balans’
De ontwikkeling van Smitskamp is geïnspireerd op de lokale typologieën en versmelt de woonbeleving naadloos met landschapsbeleving. De woningen zijn gegroepeerd in clusters, omringd door weelderige beplanting, wat een zachte overgang creëert van privé- naar gemeenschappelijke ruimtes.
Vanaf de Zutphenseweg biedt het project een groene entree naar het dorp, waarbij een speelse compositie van architectuur en landschap is gezocht. Het omringende kamerlandschap vormt de basis voor de ruimtelijke opzet. Variatie in beplantingshoogtes en -dichtheden zorgt voor een semi-transparante omlijsting van het plangebied, waardoor een vloeiende overgang ontstaat tussen het project en de omliggende akkers.
Vanuit de aangrenzende woonpercelen is er ook zicht op de randen van het plan. Deze zijn met een groene zoom verzacht. Aan de westelijke rand van het plan wordt een bomenrij aangeplant. Deze bomenrij versterkt de natuurlijke groene afscherming die ook passend is binnen het kamerlandschap waar het onderdeel van uitmaakt.
Typologie
De woningen bestaan uit smalle woonunits van twee lagen met een kap. Om een gevarieerd ruimtelijk beeld te creëren, zijn verschillende nokrichtingen en een versprongen rooilijn toegepast. Dit resulteert in een dorpse typologie.
Minimale infrastructuur
Het beperken van de infrastructuur voor gemotoriseerd verkeer zorgt voor minder impact op het groene karakter van het plan en meer ruimte voor langzaamverkeer.
Natuurinclusieve ontwikkeling
Het gebruik van waterdoorlatende bestrating en subtiele hoogteverschillen zorgt voor effectief waterbeheer. Daarnaast levert de vormgeving van het landschap een positieve bijdrage aan lokale flora en fauna.
"De gemeente Lochem is trots op het gedragen ontwerp voor Smitskamp, tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de omgeving en de klankbordgroep."
Principes architectuur
De architectonische principes doen uitspraken over de oriëntatie van gebouwen en kappen, materiaalgebruik, zijgevels, gevelopeningen etc. Zo wordt de architectonische kwaliteit vastgelegd, waarbij ook marktpartijen voldoende ruimte krijgen om dit plan verder vorm te geven.
Principes openbare ruimte
De openbare ruimte speelt een even belangrijke rol in de perceptie van dit plan als de architectuur. Ingezet wordt op o.a. het landschappelijk verzachten van bebouwing, het spelen met terreinhoogtes en het vergroenen van het gehele profiel.
